Firma społeczna Pensjonat i Restauracja „U Pana Cogito”
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Psychiatrii i Opieki Środowiskowej wspólnie ze Stowarzyszeniem Rodzin „Zdrowie Psychiczne” stworzyło Zakład Aktywności Zawodowej – Pensjonat i Restauracja „U Pana Cogito”
Pomysł „U Pana Cogito”
Pomysł stworzenia firmy społecznej hotel w Krakowie powstał w ramach współpracy pomiędzy miastami bliźniaczymi Krakowem i Edynburgiem. Przedstawiciele organizacji pozarządowych, samorządu i krakowskich uczelni podczas wizyty w Edynburgu odwiedzili kilka przedsięwzięć działających wg idei firm społecznych. Takie firmy od wielu już lat działają w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Włoszech czy Holandii. W Edynburgu od ponad 10 lat swoją działalność prowadzi pensjonat Six Mary’s Place, w którym pracują osoby z zaburzeniami zdrowia psychicznego lub innymi trudnościami na rynku pracy.
Wobec ogromnej potrzeby tworzenia chronionych miejsc pracy dla osób chorych psychicznie, przy jednoczesnym zachowaniu orientacji rynkowej powstał projekt stworzenia w Krakowie firmy społecznej hotel.
Organizacja pozarządowa z Edynburga Community Enterprise Limited wraz ze Stowarzyszeniem Rodzin „Zdrowie Psychiczne” z Krakowa oraz Towarzystwem Przyjaciół Niepełnosprawnych z Łodzi wystąpiły ze wspólnym grantem do brytyjskiej loterii National Lottery Charities Board, w celu pozyskania funduszy na zapoczątkowanie rozwoju idei firm społecznych w Polsce i rozpoczęcie prac inwestycyjnych nad konkretnymi projektami. Szkockie organizacje pozarządowe dzieliły się swoimi doświadczeniami, wspierały i superwizowały realizację projektu. Realizacja projektu skupiona była na trzech kierunkach, niezbędnych dla powodzenia całości przedsięwzięcia.
Pierwszym kierunkiem było stworzenie sieci wsparcia dla tworzonej firmy, czyli kontaktów i współpracy na poziomie lokalnym, pozyskania do współpracy osób i instytucji, które służyłyby wsparciem i radą na różnych etapach rozwoju projektu:
– w badaniu rynku,
– w tworzeniu marketingu,
– sporządzeniu biznesplanu,
– udzielaniu poradach prawnych.
Takie wzmocnienie tożsamości firmy i Stowarzyszenia było bardzo istotnym elementem, zwłaszcza z uwagi na fakt, że dotychczasowa działalność Stowarzyszenia opierała się na doraźnej pracy społecznej członków skupionej głównie na udzielaniu wsparcia i zacieśnianiu więzi pomiędzy spotykającymi się rodzinami i osobami chorymi, a wkroczenie w rynek usług turystycznych i konkurowanie na nim było zupełnie nowym, mało znanym doświadczeniem.
Drugim kierunkiem było pozyskiwanie funduszy na realizację projektu, zwłaszcza w sytuacji, kiedy przyznany na lata 2000-2002 grant pokrywał koszty administracyjne i zapewniał finansowanie tylko 20 % kosztów inwestycyjnych przedsięwzięcia.
Ogromne znaczenie miała tu współpraca i zaangażowanie Władz Gminy Kraków, które przekazały na ten cel nieruchomość wraz z działką w dogodnym dla tego typu działalności punkcie miasta.
Pozyskiwanie funduszy odbywało się z bardzo wielu źródeł: od sponsorów, poprzez występowanie o granty, korzystanie z funduszy rządowych. Bardzo duży wkład wniosło tu nasze Stowarzyszenie.
Trzecim kierunkiem w realizacji projektu było opracowanie i realizacja programu rehabilitacyjnego przygotowującego przyszłych użytkowników (pracowników) oraz włączanie osób po kryzysach psychicznych w realizację przedsięwzięcia. Program rehabilitacyjny skonstruowany został wokół rozwijania wiedzy i umiejętności niezbędnych na rynku turystycznym. Organizowane były kursy gastronomiczne, kursy obsługi konsumenta, praktyki i staże w krakowskich hotelach i kawiarni. Cenne były też kursy obsługi komputera, zajęcia z marketingu, prace ogrodnicze.
Zajęcia odbywały się przy współpracy krakowskich hoteli Holiday Inn i Regent, Kawiarni Fundacji Hamlet i Warsztatów Terapii Zajęciowej oraz naszego Stowarzyszenia. W grupie rehabilitacyjnej uczestniczyło ok. 40 osób po przebytej chorobie psychicznej, z których 15 znalazło zatrudnienie w pensjonacie. Pozostałe z nich miały możliwość podniesienia swoich kompetencji, nabycia nowych umiejętności czy pracy nad strukturą dnia i drobnymi zadaniami.
Mięliśmy okazję zaobserwować, jak perspektywa realnej pracy wpływa na zaangażowanie i pobudza możliwości rozwojowe osób po kryzysach psychicznych uczestniczących w rehabilitacji. Stali się oni samodzielnymi, odpowiedzialnymi pracownikami, którzy za jakiś czas będą zdolni podjąć pracę poza zatrudnieniem chronionym. Grupa rehabilitacyjna miała charakter otwarty, każdy uczestnik miał możliwość indywidualnego doboru planu zajęć pod kontem jego możliwości, zainteresowań i potrzeb.
„U Pana Cogito” jako model współpracy
Projekt realizacji „U Pana Cogito” jest modelem współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi, samorządowymi i rządowymi.
Są to m. in.:
– Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej,
– Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
– Polsko-Niemieckie Towarzystwo Zdrowia Psychicznego,
– Gmina Kraków,
– Gmina Edynburg.
Partnerzy niemieccy to:
– „Initiative und Leistung”,
– Nassauische Sparkasse,
– Aktion der Ev. Kirchen „Hoffnung für Osteuropa”,
– Rheinische Hilfsgemeinschaft.
Wspomnieć należy także o wielu innych darczyńcach i organizacjach, które poza wsparciem finansowym włączyły się w działania organizacyjne, logistyczne i doradcze. Ważnym elementem w tworzeniu i działaniu firmy społecznej była powołana Społeczna Rada „Nadzorcza”, do której zaproszono przedstawicieli biznesu, organizacji branżowych, mediów i decydentów. Członkowie Społecznej Rady służyli wsparciem i swoim doświadczeniem w rozwiązywaniu problemów i podejmowaniu decyzji strategicznych.
Zakładamy, że zaangażowane w pracę Rady osoby będą przez wiele lat towarzyszyły działalności pensjonatu, gdyż poza społeczną misją przedsięwzięcia musi ono konkurować ofertą na rynku usług turystycznych i utrzymywać liczącą się pozycję w branży. Wypracowanie takich umiejętności i pozycji pozwoli firmie być samodzielną, dającą godne zarobki dla osób chorych psychicznie – najbardziej marginalizowanej i ubogiej grupy społecznej.
„U Pana Cogito” firmą społeczną
Jako prawną formę działania istniejącą w warunkach polskich, najbardziej zbliżoną do idei firmy społecznej wybrano status zakładu aktywności zawodowej, który zabezpiecza dotacje do prowadzonej działalności związanej z obowiązkiem zatrudniania aż 75 % osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności.
Nakłada to na organizatora dodatkowe obowiązki i obostrzenia, jednak zdecydowaliśmy się na to po przeanalizowaniu potrzeb rynku i naszych możliwości konkurowania. Wg definicji firmy społecznej zatrudnienie osób niepełnosprawnych wynosi 30 do 40 % ogółu zatrudnionych, czyli dwukrotnie mniej niż w przepisach prawnych regulujących działanie zakładu aktywności zawodowej, a zmniejszenie tych proporcji jest podstawowym wyzwaniem legislacyjnym, dążącym do zachowania zdolności konkurowania na rynku, przy niewielkim wsparciu rządowym.
Pensjonat i Restauracja U Pana Cogito
30-318 Kraków
ul. Bałuckiego 6
tel. +48 (012) 269 72 00
tel. +48 (012) 269 72 01
e-mail: recepcja@pcogito.pl
strona: www.pcogito.pl
